બ્રિટિશ તાજનો વહીવટ

બ્રિટિશ તાજનો વહીવટ રેગ્યુલેટિંગ ઍક્ટ, 1773 : ઈસ્ટ ઇંડિયા કંપનીના ભારતમાંના વહીવટ ઉપર બ્રિટિશ તાજનો અંકુશ સ્થાપતો પ્રથમ કાયદો. ભારતના બંધારણીય વિકાસમાં રેગ્યુલેટિંગ ઍક્ટ પ્રથમ મહાન સીમાચિહન સમાન હતો. એપ્રિલ 1772માં ઇંગ્લૅન્ડની પાર્લમેન્ટે ઈસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીની વિવિધ કાર્યવાહીની તપાસ કરવા વાસ્તે એક સમિતિ નીમી. કંપની દ્વારા કરવામાં આવતું પુષ્કળ ખર્ચ, વહીવટી અરાજકતા, કંપનીના અધિકારીઓ દ્વારા કરવામાં આવતો અતિશય ભ્રષ્ટાચાર તથા અવ્યવસ્થાની ફરિયાદો થવાથી પાર્લમેન્ટે આ સમિતિ નીમવી પડી હતી. આ સમિતિએ મે 1773માં તેનો આખરી હેવાલ આપી દીધો. ત્યારબાદ પાર્લમેન્ટે 1773નો રેગ્યુલેટિંગ ઍક્ટ પસાર કર્યો.